سه سطحی علوم هشتم

این کتاب دو ویژگی مهم دارد. ویژگی نخست، این که سؤال‌ها، در سه سطح تنظیم شده‌اند: سؤال‌های نسبتاً دشوار، دشوار و دشوارتر. بنابراین نیمی از دانش‌آموزان، مخاطب این کتاب هستند، یعنی دانش‌آموزانی با نمره‌ی بین 14 تا 20 در مدرسه و با ترازهای بیش از 5000 در آزمون‌های کانون. ویژگی‌ دوم کتاب این است که تک تک سؤال‌ها شناسنامه و هویت دارند و براساس آمار و درصد مراجعه در آزمون‌های استاندارد کانون چیده شده‌اند. سؤال‌ها به‌طور سلیقه‌ای و صرفاً براساس نظر اشخاص تنظیم نشده‌‌اند. معلوم است که چند نفر و چند درصد دانش‌آموزان شرکت کننده در آزمون‌ها به هریک از سؤال‌ها مراجعه کرده‌اند و چند درصد دانش‌‌آموزان به هر سؤال پاسخ صحیح داده‌اند. معیار اول که در مشخصات هر سؤال در زیرنویس آن می‌بینید میزان مراجعه‌ی آزمون‌دهندگان است و معیار دوم درصد پاسخ‌گویی صحیح است. اگر به ترتیب توالی سؤال‌ها توجه کنید متوجه می‌شوید اولین سؤال هر بخش که در گروه “نسبتاً دشوار” قرار دارد میزان مراجعه کننده‌ی بیشتری در آزمون‌های کانون داشته است. یعنی تعداد بیشتری احساس کرده‌اند که می‌توانند از عهده‌ی آن سؤال برآیند البته ممکن است احساس و تلقی اولیه‌ی دانش‌آموز با واقعیت متفاوت باشد و در عمل درصد پاسخ‌گویی متناسب با میزان مراجعه نباشد یعنی به یک سؤال تعداد بیش‌تری مراجعه کنند و با آن درگیر شوند ولی پاسخ صحیح‌شان کم‌تر باشد. چون نحوه‌ی انتخاب سؤال‌‌ها و نظم و ترتیب سؤال‌ها به‌صورت سلیقه‌ای نیست و مبنای علمی و آماری دارد بنابراین دبیران و دانش‌آموزان می‌توانند برنامه‌ی دقیقی برای استفاده از کتاب داشته باشند. هر دانش‌آموز می‌تواند توقع خود از میزان پاسخ‌گویی به سؤال‌های هر بخش را از قبل تعیین کند در نتیجه دانش‌آموز متوسط از درگیرشدن با سؤال‌ها سرخورده نخواهد شد. دانش‌آموز متوسط می‌تواند از سطح اول سؤال‌ها، یعنی سؤال‌های نسبتاً دشوار حدود نیمی از سؤال‌‌ها را شخصاً پاسخ ‌دهد و از سطح دوم، یعنی سؤال‌های “دشوار” می‌تواند حدود بیست تا سی درصد را پاسخ دهد و تعدادی از باقی‌مانده‌ی سؤال‌های این دو بخش را با کمک پاسخ‌نامه‌ِ تشریحی بیاموزد. اما و از سوی دیگر دانش‌آموزان قوی‌تر می‌توانند انتظار داشته باشند که به اکثر سؤال‌های نسبتاً دشوار پاسخ دهند. بيش از نيمي از سؤال‌هاي دشوار را حل كنند و مثلاً سي يا چهل درصد سؤال‌هاي چالشي‌تر از بخش‌ سؤال‌هاي «دشوارتر» را حل كنند. هويت داشتن و شناسنامه‌دار بودن سؤال‌ها و سه‌بخشي‌ بودن سؤال‌ها در سه گروه نسبتاً دشوار، دشوار و دشوارتر دو ويژگي اين كتاب است كه به شما امكان برنامه‌ريزي براي مطالعه‌ي عميق‌تر و درگير شدن با “چالش‌هاي دلپذير” علمي را مي‌دهد. البته در هنگام مطالعه‌ي زيرنويس و نشاني هر سؤال به اين نكات نيز دقت كنيد كه هر سؤال در كدام ماه از سال آزمون گرفته شده است و آيا آن سؤال در نزديكي امتحانات، قبل يا پس از امتحانات مدرسه و يا در ايام تابستان پرسیده شده است. اين نكات براي خواننده‌ي نكته سنج از اين جهت اهميت خواهد داشت كه تشخيص مي‌دهد ميزان مراجعه و احساس دانش‌آموزان از سطح دشواري سؤال همواره یکسان نیست و ميزان و درصد پاسخ‌گويي ايشان در دوره‌هاي زماني مختلف و متناسب با نزديكي و دوري امتحانات مدرسه و اين‌كه آيا آزمون كانون به صورت مستقل، پوششي يا تجمعي و تراكمي برگزار مي‌شود متفاوت خواهد بود. ضمناَ این‌که هر سؤال در ابتدا یا انتها یا میانه‌‌ی مجموعه سؤال‌های درج شده، تا حدودي احساس دشواري متفاوت و ميزان پاسخ‌گويي متمايزي را ايجاد خواهد كرد. اما به هر‌حال حاصل جمع‌بندی آماری و حذف داده‌های ناهمگن و اظهارنظر خبره‌گرایانه چندین دبیر صاحب نظر مرجع بسیار مطمئن و استانداردی برای تعیین سؤال‌های دشوار و سطح بندی آن‌هاست.